Dodane przez AQUARIUS dnia 23.07.2018 22:15
#1
Jakiś czas temu Sławek podarował m niewielkie pudełko z brudym, tłustym żelastwem.
"Masz - mówi - to jakiś złom, może coś Ci się przyda". Okazało się, że w pudełku (z resztą po jakimś czeskim silniku) było pięć niewielkich silników spalinowych kilka świec, jakieś klucze i wężyk. Stan tego wszystkiego był raczej mizerny więc po wstępnych oględzinach i zalaniu jakąś ropą i WD40 pudełko powędrowało na dno warsztatu. Jakiś miesiąc temu pudełko znowu wpadło mi w ręce i od tego momentu zaczęła się moja przygoda z amerykańską marką COX! Tak właśnie . Okazało się, że ów niepozorny kartonik stał się na wiele lat - myślę, że spokojnie na ponad 30 - kapsułą czasu, w której spoczął skarb następujący (już częściowo umyte):
- silniki 1 i 3 - COX Medalion 0.15 o pojemności 2,5 ccm,
- silniki 2 i 5 - COX Medalion 0.09 o pojemności 1,5 ccm
- silnik nr 4 - COX Tee Dee - trochę lepsza wersja tych powyżej.
- świece (część niedopakowana!)
- oryginalne klucze COXa
Zacząłem sprawdzać, czytać, szukać. Okazuje się , że COX to było coś o czym za komuny śnili modelarze z całego bloku wschodniego - doskonałej jakości silniki z całą masą dodatków - prawdopodobnie w większości dostępnych raczej dla tzw. zachodu. Dość powszechna jest opinia o niezawodności i dużej żywotności tych silników. I ta żywotność właśnie przekonała mnie do tego, żeby przynajmniej spróbować tchnąć w sfatygowane, ale jak się później okazało w całkiem dobrym stanie motorki.
Na szczęście w pudełku były oryginalne klucze - bez nich demontaż byłby trudny, o ile w ogóle możliwy. Zacząłem delikatnie rozkręcać to co się dało i czyścić znanymi mi metodami. Na początku rozkręcenie było trudne, ale stosując różne środki i lekkie podgrzewanie małym palnikiem (podkreślam lekkie) udało się większość rozkręcić, poczyścić (stara rycyna to masakra!) i skręcić na olej After Run. Każdy z silników ma całkiem niezłą kompresję i kręci się elegancko bez luzów i oporów.
Z każdym kolejnym wyczyszczonym silniczkiem rosła nadzieja, że może jednak uda się je uruchomić! Czytałem, że COXy chodzą najlepiej na paliwie z dodatkiem rycyny i sporej części nitrometanu. Zmieszałem więc to co miałem Contest 10 i paliwo Castor w proporcjach 50/50. Do tego dorobiłem "profesjonalny" aparat zapłonowy i hamownię:
Najpierw silnik nr 2. Odpalałem go jeszcze w piwnicy! Po kilku książkowych próbach silnik na krótko palił i zaraz gasł. "Ale jest dobrze!" - myślę sobie i ręce się zaczynają trząść sam nie wiem dlaczego. Ale czemu gaśnie? Odkręciłem iglicę rozpylacza o 2 obroty więcej (w instrukcji jest 3,5) i silnik ruszył jak z kopyta! Jakież było moje zdumienie - po wielu latach leżakowania z małej metalowej konstrukcji wydobył się ryk (bo nie ma tłumika!) i piwnica wypełniła się znanym zapachem spalonej rycyny. Co więcej, w miejscu gdzie go odpalałem, oświetlenie jest kiepskie, więc w półmroku widać było w kanałach wylotowych cylindra pomarańczowy żar świecy i palonego paliwa - ten widok mnie normalnie powalił! A więc CHODZI!!! Hałas i zapach były na tyle intensywne, że przeniosłem się z próbami na lotnisko, gdzie bez problemów ponownie odpaliłem silnik 2, a potem silnik nr 1 - ten z kolei ma na cylindrze taki pierścień służący - jak mniemam - do regulacji obrotów, choć jak się okazuje regulacja jest raczej umowna. Odpalałem je nawet na samym paliwie Castor (metanol + rycyna)i też chodzą! Odpalanie -rzecz jasna - z palca, bez rozrusznika- tak jak to drzewiej robił instruktor na modelarni!
Tak więc 1 i 2 chodzą i to jak!
Czas na pozostałe. W międzyczasie zrobiłem nową hamownię, bo poprzednia rozleciała się od wibracji no i zacząłem w końcu wyważać śmigła, co od razu wpłynęło na wzrost obrotów i mniejsze wibracje. W ten weekend odpaliłem jeszcze bez problemów nr 3 - ależ ma obroty!
Nr 4 to szczególny przypadek. Poprzedni użytkownik próbował ratować go po jakiejś grubszej kraksie:
Silnik miał pęknięty plastikowy element, w który wkręcony jest gaźnik i naprawa polegała na zalaniu tego jakąś żywicą z włóknem szklanym. Poza tym potężna warstwa starej rycyny zakleszczyła skutecznie wszystkie gwinty. Po usunięciu tej spoiny i kilku godzinach moczenia i czyszczenia silnik udało się w miarę delikatnie rozłożyć na części pierwsze.
Po nasmarowaniu i złożeniu kręci się pięknie i jest kompresja. Tylko ten nieszczęsny plastikowy kołnierz... Może ma ktoś coś podobnego na zbyciu?- stawiam dobrą flachę. Dostać to jedynie mogę na amerykańskim Ebayu, co wcale nie jest ani prostą i ani tanią procedurą. Jest też wersja aluminiowa tego elementu - również poza moim zasięgiem. Prawdopodobnie po wymianie tego szczegółu silnik będzie również całkiem sprawny.
Ostatni z testowanych to Nr 5. Stawiał spory opór przy rozkręcaniu. Oto dlaczego:
Po doczyszczeniu i smarowaniu:
Po złożeniu trafił na hamownię. Widać, że ma chęć ale kaprysi - mianowicie odpala ale... w przeciwną stronę(?????).
Po odpaleniu paliwo zamiast zasysać jest wysysane i silnik gaśnie. Macie może na to jakiś sposób? Odwrotne kręcenie śmigłem przy odpaleniu nie pomaga.
Jak widzicie, okazuje się, że czasem gdzieś w czeluściach warsztatów spoczywają modelarskie skarby, wystarczy je znaleźć, trochę podłubać i człowiek przenosi się do innego świata. A zapach spalonej rycyny-wiadomo o co chodzi. No i mam kilka całkiem dobrych silników, które na pewno nie trafią do kartonu na kolejne dzieści lat!
Doświadczenie jakie zdobyłem przy renowacji COXów jest bezcenne, tym bardziej, że moja wiedza w zakresie silników spalinowych jest wciąż dość niewielka. Tak więc jeśli macie jakieś wskazówki to będę wdzięczny. Na dzień dzisiejszy 3 z pięciu silników chodzi bardzo przyzwoicie. Zamierzam więc przynajmniej do dwóch z nich zbudować modele, prawdopodobnie będą to modele ...na uwięzi. Tak, tak - do tego etapu na modelarni nie doszedłem, więc czas po 30 latach odrobić i tą zaległość.
Sławek - wielkie dzięki!
W wolnej chwili wrzucę film z pracy silników.